कायद्याच्या अभ्यासाला अंत नाही, ते निरंतर चालणारे शिक्षण आहे. सुशिक्षित लोक समाज सुधारण्याऐवजी स्वार्थी बनत चालले आहेत, ही चिंताजनक बाब आहे, असे मत माजी कायदा मंत्री जे. सी. मधुस्वामी यांनी व्यक्त केले.

बेळगावात अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषदेच्या वतीने राज्यस्तरीय विधी विद्यार्थ्यांच्या संमेलनाचे आयोजन करण्यात आले होते. या संमेलनात प्रमुख अतिथी म्हणून माजी कायदा व संसदीय कार्य मंत्री जे. सी. मधुस्वामी आणि कर्नाटक राज्य विधी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. सी. बसवराज उपस्थित होते. केंद्रीय विद्यापीठाचे डीन बसवराज कुबकड्डी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या या संमेलनाचे उद्घाटन जे. सी. मधुस्वामी यांनी केले.

यावेळी बोलताना मधुस्वामी म्हणाले, समाज ही कोणतीही वस्तू नाही, आपणच समाज आहोत. आपण स्वतःमध्ये सुधारणा केल्यास, समाजात आपोआप सुधारणा होईल. कायद्याचा अभ्यास अत्यंत आवश्यक आहे. सध्या संविधानावर अधिक चर्चा होत आहे. संविधान हे नियमांची जननी आहे, त्याचे उल्लंघन कोणीही करू नये. प्रत्येकाने ते समजून घेऊन न्यायपूर्ण वागायला हवे. आपले जीवन संविधानिक आहे. आचाराला राजा व्हा, नीतीला स्वामी व्हा आणि बोलण्यात श्रेष्ठ व्हा. शिक्षणातून समाजाचे सक्षमीकरण शक्य आहे, परंतु अलीकडे सुशिक्षित लोकच अधिक स्वार्थी बनत आहेत.

शिक्षणच सर्वस्व नाही, प्रत्यक्ष दिसले तरी त्याची परीक्षा घ्यावी. शिक्षण ज्ञानाचा स्रोत आहे, पण अनुभवातून आलेल्या ज्ञानाला कोणीही हरवू शकत नाही. कायद्यापेक्षा कोणीही मोठे नाही, आपल्या देशात समान कायदा आहे. कायद्याचा अभ्यास कधीही संपत नाही. विधी विद्यार्थ्यांनी प्रत्येक शब्द समजून वाचल्यास ते चांगले वकील बनतील. प्रश्न विचारल्याशिवाय काहीही स्वीकारू नका आणि काहीही अशक्य आहे असे म्हणू नका, असा कानमंत्र त्यांनी विद्यार्थ्यांना दिला.

माजी मंत्री जे. सी. मधुस्वामी यांनी बालविवाह आणि साखरपुड्यानंतर लग्न न करण्याच्या सामाजिक आणि कायदेशीर प्रश्नांवर विचार व्यक्त केले. पूर्वीच्या सामाजिक रूढी आणि आताच्या परिस्थितीत गरीब व असहाय्य लोक आजही बालविवाह करतात, यावर त्यांनी कायद्याच्या भूमिकेबद्दल प्रश्न उपस्थित केला. तसेच, साखरपुडा झाल्यावर लग्न न करण्याच्या प्रवृत्तीवर आश्चर्य व्यक्त करत, या संदर्भात कायदेशीर तरतुदी आणि शिक्षेबद्दल त्यांनी सवाल केले. त्यांच्या या वक्तव्यांमुळे सामाजिक बदल आणि कायद्याच्या अंमलबजावणीतील गुंतागुंत समोर आली.

कर्नाटक राज्य विधी विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. सी. बसवराज यांनी आधुनिक जगात विद्यार्थ्यांच्या समस्या आणि सुविधांच्या संघर्षावर प्रकाश टाकला. अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषदेच्या कार्याचे कौतुक करत, शिक्षण संस्थांना ज्ञानाची मंदिरे आणि मूल्याधिष्ठित शिक्षणाची गरज त्यांनी व्यक्त केली. शिक्षणामध्ये युवाशक्तीला रूपांतरित करण्याची आणि चांगला समाज घडवण्याची क्षमता आहे, असे ते म्हणाले. समाजातील असमानता आणि संविधानाच्या अज्ञानाबद्दल चिंता व्यक्त करत, त्यांनी विधी विद्यार्थ्यांनी केवळ कायद्याचा अभ्यास न करता समाजाला जागृत करण्याचे आवाहन केले. बुद्ध, बसव, आंबेडकर, गांधीजी आणि विवेकानंद यांच्या विचारांचे महत्त्व त्यांनी सांगितले.

यावेळी न्यायमूर्ती अनिल कत्ती, न्यायमूर्ती सी. एम. जोशी, डॉ. श्याम प्रसाद टी. एस., ॲडव्होकेट एम. बी. झिरली, रवींद्र, डॉ. आनंद होसूर, रवी मंड्या, सचिन कुलघोडे, प्रवीण एच. के. यांच्यासह अनेक मान्यवर आणि विधी विद्यार्थी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.